Obejrzyj ten artykuł w formie wideo:

Celem gry jest kopnięcie piłki pomiędzy 4 słupkami bramkowymi. Zależnie od tego, pomiędzy którymi słupkami zostanie kopnięta piłka, drużyna zdobywa odpowiednią liczbę punktów. Piłka może zostać podawana pomiędzy zawodnikami na kilka różnych sposobów, a zwycięża drużyna, która pod koniec gry zgromadzi więcej punktów.

Gracze i sprzęt

Gra w futbol australijski odbywa się zwykle na owalnych boiskach, których długość wynosi pomiędzy 135 i 185 metrów, a szerokość pomiędzy 110 a 155 metrów. W Europie grywa się jednak na odpowiednio zaadaptowanych boiskach do rugby lub piłki nożnej.

Boiska mają zaznaczoną linię zewnętrzną. Jeśli piłka ją przekroczy, akcja zostaje zatrzymana. Na każdym końcu boiska znajdują się 4 wysokie słupki. Tworzą one strefę punktową i mają około 6 metrów wysokości. Dwa środkowe słupki są oddalone od siebie o 6,4 metra i wyznaczają główny obszar punktowy (gol). Dwa zewnętrzne słupki są również oddalone o 6,4 metra i wyznaczają dodatkowy obszar punktowy (punkt).

Piłka jest wykonana ze skóry i ma owalny kształt (zbliżony do piłki do rugby). Dodatkowe linie na boisku wyznaczają kwadrat bramkowy który znajduje się naprzeciwko słupków środkowych.

 

Każda drużyna składa się z 18 zawodników, którym przypisane są różne pozycje. W europejskich rozgrywkach, odbywających się na mniejszych boiskach drużyny składają się z 9 zawodników. Zawodnicy mogą się dowolnie poruszać po boisku. Każda drużyna może również posiadać zawodników rezerwowych. Mogą się oni rotować na boisku dowolną liczbę razy. Graczy dzieli się na pozycje: napastnika, pomocnika i obrońcy.

 

W futbolu australijskim jest w sumie 7 sędziów. Trzej główni sędziowie to sędziowie pola gry, ich zadaniem jest nadzorowanie wszystkich boiskowych decyzji, takich jak kontrola czasu, naruszenia i egzekwowanie zasad. Dwaj sędziowie boczni kontrolują czy piłka opuściła boisko – mogą oni również interweniować, jeśli sędziowie pola gry przegapili decyzję. Dwaj pozostali sędziowie, to sędziowie bramkowi, ich zadaniem jest sygnalizowanie o tym, czy udało się zdobyć gola. W rozgrywkach europejskich zwykle jest 3 sędziów. Pojedynczy sędzia pola gry, który wykonuje również obowiązki sędziego bocznego i 2 sędziów bramkowych.

 

Zdobywanie punktów

Jeśli piłka zostanie kopnięta pomiędzy słupkami bramkowymi (słupki środkowe), drużyna zdobywa 6 punktów. Jeśli piłka trafi pomiędzy słupek bramkowy, a słupek punktowy (zewnętrzny), drużynie zostaje przyznany jeden punkt. Jeden punkt zostaje zdobyty również w sytuacji, gdy piłka przejdzie pomiędzy słupkami środkowymi, ale nie zostanie kopnięta przez drużynę atakującą.

Mecz zostaje wygrany przez drużynę, która pod koniec gry zdobędzie większą liczbę punktów.

Reguły futbolu australijskiego

• Sędziowie sygnalizują każdą decyzję i ich decyzja jest ostateczna.
• Jeśli piłka zostanie kopnięta pomiędzy słupki bramkowe i nie zostanie dotknięta przez żadnego innego zawodnika, przyznaje się 6 punktów. Jeśli piłka zostanie kopnięta i nie zostanie dotknięta zanim przejdzie przez słupki punktowe, zostaje przyznany 1 punkt.
• Gra składa się z czterech 20 minutowych kwart.
• Gra rozpoczyna się od wyrzutu. Podczas niego, sędzia wyrzuca piłkę do góry, a jeden zawodnik z każdej drużyny stara się ją zbić do swoich graczy.

• Jedynym sposobem podawania piłki jest piąstkowanie. Żeby je wykonać należy umieścić piłkę na dłoni, a następnie uderzyć ją drugą dłonią zaciśniętą w pięść. W celu wykonania poprawnego podania nie można piłki rzucać, ani uderzać otwartą dłonią.

• Zawodnik może wykonać „mark” po złapaniu piłki. Żeby móc z niego skorzystać, zawodnik musi złapać piłkę zanim ta odbije się od ziemi po kopnięciu, piłka musi pokonać co najmniej 10 metrów i nie może zostać dotknięta przez żadnego zawodnika w powietrzu. Po przyznaniu mark zawodnik nie można zostać powalony. Jeśli zawodnik zostanie jednak powalony, lub przeciwnik wejdzie na obszaru marku, będzie to przewinienie, a drużyna będzie mogła się przesunąć o 15 metrów do przodu.
• Zawodnicy mogą próbować powalić przeciwników, żeby przejąć posiadanie piłki. Gracz może zostać powalony jedynie poprzez szarżę poniżej wysokości ramion.

• Jeśli zawodnik zostaje powalony, ale nie wypuści piłki podczas powalenia, sędzia zadecyduje o przetrzymywaniu piłki i posiadanie zostanie przekazane drużynie przeciwnej.
• „Shepherding” ma na celu powstrzymanie przeciwnika od wejścia w posiadanie piłki za pomocą takich technik jak popychanie, uderzanie czy blokowanie. Może mieć ono miejsce tylko w promieniu 5 metrów od piłki.
• Zawodnicy nie mogą uderzać swoich przeciwników w plecy, ani podczas biegu, ani podczas powalenia.

Rzuty wolne

Zawodnikom i drużynom można przyznać rzut wolny. Jeśli zawodnik wykonuje rzut wolny, jest on chroniony w ten sam sposób, jak podczas marku – przeciwnicy nie mogą mu przeszkodzić w przekazaniu piłki.

Rzut wolny może być przyznany przede wszystkim w następujących okolicznościach:

• Reguły wysokiego kontaktu i wysokiego powalenia chronią głowy zawodników – każdy kontakt powyżej ramion jest karany rzutem wolnym

• Przetrzymywanie piłki ma miejsce wtedy, kiedy zawodnik, który miał wcześniej możliwość przekazania piłki, jest powalony i nie pozbywa się piłki w sposób prawidłowy, lub nie podejmuje rzeczywistej próby przekazania piłki po byciu powalonym. Rzut wolny w takiej sytuacji, ma często miejsce po widowiskowym pościgu lub powaleniu i sędzia zwykle odczekuje kilka trzymających w napięciu sekund, żeby dać zawodnikowi możliwość przekazania piłki zanim zagwiżdze i wykona bardzo dramatyczny gest sygnalizujący przetrzymywanie piłki.
• Przetrzymywanie gracza ma miejsce wtedy, gdy dokonuje się powalenia zawodnika, który nie posiada piłki.
• Rzut wolny będzie przyznany za trzymanie pleców i zbijanie ramion, ma to na celu zapobieganie nadmiernemu kontaktowi podczas walki o mark. Pchnięcie w plecy ma miejsce w sytuacji, kiedy powalenie jest niedozwolone
• Niepoprawne przekazanie karze zawodników, którzy przekazują piłke w sposób inny niż kopnięcię, lub piąstkowanie – zasadniczo upuszczanie piłki; rzucanie piłki jest również karane.

• Rzut wolny jest przyznawany kiedy piłka przekracza boisko bez odbicia – również wtedy, kiedy uderzy w słupek punktowy. Reguła celowego przekroczenia boiska zabrania rozmyślnego posyłania piłki poza boisko.

 

W futbolu australijskim nie ma ławki kar, żółtych, bądź czerwonych kartek.

Drużyna, której zostanie przyznany rzut wolny, może zadecydować o tym, że nie chce się wracać do miejsca przewinienia i woli natychmiast kontynuować grę. Sędzia może wtedy zadecydować o przywileju korzyści, jeśli wydaje się to pożądane.

Sędzia może przyznać 50 metrowy rzut wolny (na boiskach o europejskich wymiarach 15 metrów)  za skandaliczne przewinienie (uderzenie po zakończeniu akcji, niesportowe zachowanie, obrażanie sędziego).

Słownik:

Footy, AFL – Futbol australijski

Goal – gol

Behind – punkt

Rushed behind – wymuszony punkt

Umpire – sędzia

Field umpire – sędzia pola gry

Back umpire – sędzia boczny

Goal umpire – sędzia bramkowy

Forward – napastnik

Midfield – pomocnik

Back – obrońca

Goal post – słupek bramkowy

Behind post – słupek punktowy

Quarter – kwarta

Tackle – powalenie

Ruck – wyrzut

Handball – piąstkowanie

Mark – mark

Foul – faul

Free kick – rzut wolny

Holding the ball – przetrzymywanie piłki

Holding the man – przetrzymywanie gracza

Shepherding – shepherding

Hands in the back – trzymanie pleców

Push in the back – pchnięcie w plecy

Chopping the arms – zbijanie ramion

Throwing the ball – rzucanie piłki

Dropping the ball – upuszczanie piłki

Disposal – przekazanie

Out of bounds – przekroczenie (boiska)

Out of bounds on the full – przekroczenie (boiska) bez odbicia

Deliberate out of bounds – celowe przekroczenie (boiska)

Interference – kontakt

Pay advantage – przywilej korzyści

Egregious offence – skandaliczne przewinienie

Bounce – odbicie

Interchange gate – strefa zmian

Kick-in – wykop

Quarter – kwarta

Turnover – przekazanie posiadania