AFL to największy sport w Australii i czwarty co do wielkości sport krajowy na świecie.
AFL rozpoczął się w Melbourne w połowie lat pięćdziesiątych XIX wieku. Prawdziwe początki tego sportu są przedmiotem wielu dyskusji, ponieważ gra, która była wtedy rozgrywana, przypominała bardziej celtycką piłkę nożną Gaelic, rugby i tradycyjną piłkę nożną. Uważa się również, że brytyjscy osadnicy w Australii „ukradli” pomysł zawodów sportowych ruck z aborygeńskiej gry o nazwie Marngrook, która charakteryzuje się wysokimi wyskokami i zagraniami typu mark.
W Australii XIX wieku krykiet był postrzegany jako jedyny sport uprawiany przez mężczyzn. Mając na uwadze, że jest to sport letni, gracze tracili formę zimą. Dlatego ta dziwna hybryda gier stała się popularnym sposobem na utrzymanie formy przez zawodników krykieta poza sezonem. Do dziś rozgrywki AFL odbywają się zimą w Australii.
Z biegiem czasu gra zaczęła być głównym sportem na wielu uniwersytetach w Melbourne. To właśnie tutaj powstał oficjalny zbiór zasad. Po ukończeniu uniwersytetu byli studenci nadal grali i tworzyli własne kluby, co doprowadziło do powstania lig.Poniżej można zobaczyć rycinę z 1866 roku, która przedstawia co uważane jest za pierwszą grę AFL rozgrywaną na Richmond Paddock. Budynek w tle to MCG (Melbourne Cricket Ground), które jest kolebką AFL.
Zwiększająca się popularność gry wśród robotniczych warstw społecznych doprowadziła do utworzenia w 1896 roku pierwszej ligi, Victorian Football League (VFL), a jej inauguracyjny sezon rozpoczął się w następnym roku. Chcąc stać się sportem ogólnokrajowym, liga zaczęła dalej rozszerzać swoją działalność poza Wiktorię na inne australijskie stany.
Warto zauważyć, że o ile AFL zawiązało się w stanie Wiktoria (w jego stolicy, Melbourne), to najwcześniejsza oficjalna liga powstała w stanie Australia Południowa.
W 1901 roku gdy Australia stała się niezależnym krajem, AFL był głównym sportem zimowym w Wiktorii, Australii Południowej, Australii Zachodniej i Tasmanii. Następnie uformowły się ligi stanowe, a w latach 90. powstało oficjalnie Australian Football League (AFL), będące organem narodowym, a także pierwszą ligą Australii i światowym organem zarządzającym tym sportem.
Drużyny w Australii
Obecnie w AFL jest 18 męskich drużyn, a każda z nich ma własny hymn, który można usłyszeć poniżej:
Adelaide crows
Adelaide Crows powstały w 1990 roku w ramach krajowej ekspansji VFL w AFL. Odnieśli wczesne sukcesy, wygrywając Premiership dwa lata z rzędu w sezonie 97/98. Z największym poparciem w Australii Południowej, byli jedną z najmocniejszych drużyn w ciągu ostatnich 20 lat.
brisbane lions
W 1996 roku klub Brisbane Lions powstał z połączenia dwóch drużyn AFL, które miały kłopoty finansowe – Fitzroy Lions i Brisbane Bears. Brisbane Lions jako jedyni trzy razy z rzędu wygrali finał w 2001, 2002 i 2003 roku.
carlton blues
Carlton Blues, utworzyli na wewnętrznych przedmieściach Melbourne w Carlton w 1864 roku, są jednym z najbardziej utytułowanych klubów, wygrywając do tej pory 16 tytułów mistrzowskich, a także mają drużynę żeńską w AFLW od jej powstania w 2017 roku.
collingwood magpies
Collingwood Magpies to największy klub w AFL i jeden z największych klubów sportowych w Australii. Fani z Collingwood, powszechnie nazywani The Pies (skrót od „Magpies”) są podstawą wielu żartów dla fanów spoza Collingwood. Collingwood i Essendon grają w Anzac Day, 25 kwietnia każdego roku.
essendon bombers
The Essendon Bombers to jeden z klubów założycielskich VFL i wraz z Carlton posiadają największą liczbę zwycięstw w Premiership VFL/AFL – 16. Klub ten prowadzi zaciętą rywalizację z Collingwood, Carlton i Hawthorn. Essendon otrzymał swoją nazwę Bombers (PL. „Bombowce”) w latach czterdziestych XX wieku, ze względu na bliskość lotniska, na którym w czasie II Wojny Światowej obsługiwano samoloty bombowe.
fremantle dockers
Fremantle Dockers (Freo) byli pierwszym z klubów „ekspansji”, założonym w 1995 roku, aby pomóc rozwijać grę poza stanem Wiktoria. Freo toczy zaciekłą rywalizację z inną lokalną drużyną, West Coast Eagles.
geelong cats
The Geelong Cats to jedna z najbardziej utytułowanych i dominujących drużyn w ciągu ostatnich 20 lat. Klub jest domem dla jednego z najlepszych graczy wszechczasów, Gary’ego Abbletta, który słynął z fenomenalnych marks i kopania wysokiej liczby bramek. Jego syn, Gary Abblett Jnr, również gra w Geelong i jest tak samo utalentowany jak jego ojciec.
gold coast suns
The Gold Coast Suns to kolejny klub ekspansji, założony w 2009 roku, aby pomóc w wypromowaniu gry w różnych częściach Australii. Początkowo klub odnosił bardzo małe sukcesy, lecz z upływem czasu Suns udało się ugruntować swoją pozycję wśród mocnych drużyn AFL, co pozwoliło na rekrutację zarówno młodych utalentowanych graczy, jak i doświadczonych weteranów.
greater western sydney giants
to najnowszy klub, który dołączył do AFL. Klub ekspansji, mający na celu dalszy rozwój AFL w Sydney. GWS Giants szybko odnieśli sukces, ponieważ nauczyli się na błędach klubu ekspansji przed nimi, The Suns. GWS zagrał w Wielkim Finale 2019, zaledwie 7 lat po rozegraniu pierwszego meczu AFL.
hawthorn hawks
to kolejna drużyna, która odniosła wiele sukcesów w ciągu ostatnich 20 lat. Jest jedynym klubem, który od lat 60. wygrywał tytuły premierowe co dekadę, a także ostatnie trzy mecze w 2013, 2014 i 2015 roku. Klub rywalizuje z Essendon od lat 80. Mecz zwany „line in the sand” z 2004 roku i zagrywka „Lloyd bump” to jedne z najbardziej krwawych w najnowszej historii AFL.
melbourne demons
The Melbourne Football Club, czyli Demons, to jeden z najstarszych klubów sportowych na świecie. Założony w 1858 roku klub był częścią VFA i od tego czasu gra w każdym sezonie. Pod koniec lat 90. klub stanął w obliczu potencjalnego połączenia się z klubem Hawthorn, lecz udało się tego uniknąć i od tamtego czasu Demons odnoszą umiarkowane sukcesy na boisku.
north melbourne kangaroos
The North Melbourne Kangaroos to jedyna drużyna, której maskotką jest australijskie zwierzę. Drużyna była potęgą w latach 80., a dziś konsekwentnie plasuje się w środku ligi i jest znana ze swojego ducha walki Shinboner (twardzi i zdeterminowani pomimo przeciwności).
port adelaide power
Port Adelaide to kolejny z najstarszych klubów, który powstał w 1870 roku. Przyłączyli się do krajowych rozgrywek w 1997 roku i wygrali jeden finał w 2004 roku. Obecnie nazywany Power, tradycyjnie nazywany jest Magpies.
richmond tigers
Richmond Tigers to jedna z najbardziej utytułowanych dryżyn w AFL w ciągu ostatnich 5 lat. W tym czasie wygrali 2 finały Premiership. Zespół jest znany ze swojej szybkiej gry i oddanej rzeszy fanów, którzy czekali 37 lat na zwycięstwo w finale.
st kilda saints
The St Kilda Saints są jednym z założycieli VFL i od tego czasu mają tylko jedno zwycięstwo w Premiership z 1966 roku. Wśród fanów AFL słynny jest ich mecz z Collingwood w 2010 roku, który skończył się remisem i musiał być rozegrany ponownie tydzień później.
sydney swans
The Sydney Swans są historycznie znani jako South Melbourne. Klub przeniósł się do Sydney w 1982 roku, co czyni go pierwszym klubem w rozgrywkach spoza Wiktorii. Klub odnosi ciągłe sukcesy i jest znany z pomocy w rozwoju AFL w Sydney (tradycyjne miasto Rugby League).
west coast eagles
The West Coast Eagles był pierwszym klubem z Australii Zachodniej, który dołączył do AFL. W dzisiejszych czasach Eagles są postrzegani jako jedna z dominujących drużyn. Pokonali Collingwood w ekscytującym finale w 2018 roku.
western bulldogs
The Western Bulldogs, wcześniej znani jako Footscray Bulldogs, to wiktoriański zespół, który w 2016 roku wygrał swój ostatni finał. Wcześniej miało to miejsce w 1954 roku. Klub ten jest domem dla Mr Football, bohatera australijskiego futbolu, Teda ‘E.J’ Whittena.
Więc tak, która drużyna jest Twoja?