Kiedy porównamy futbol australijski z innymi sportami popularnymi w Polsce, takimi jak piłka nożna, ręczna, czy siatkówka, możemy pomyśleć, że to niebezpieczny sport.

To gra mocno kontaktowa, w którą gra się z minimalną liczbą ochraniaczy.

Ale w rzeczywistości, liczba kontuzji w AFL, zarówno w polskim jak i australijskim wydaniu nie jest wyższa niż przy innych kontaktowych sportach, a jeśli już urazy mają miejsce, rzadko wynikają z kontaktu z innym zawodnikiem.

W tym artykule przyjrzymy się, jak często kontuzje spotykają zawodowych i amatorskich graczy AFL, jakie są najczęstsze kontuzje i jakie przepisy służą temu, żeby zminimalizować ryzyko urazu. 

Ryzyka

W futbolu australijskim, zawodnicy nie noszą ochraniaczy, tak jak robią to gracze futbolu amerykańskiego, lub niektórzy gracze rugby.

Specyfika gry jest taka, że zderzenie o dużej prędkości może nadejść z każdej strony i przewrócić zawodnika na ziemię. Stwarza to ryzyko, że kolana mogą się zablokować, albo skręcić podczas upadania.

W futbolu australijskim ważna jest gra w powietrzu, dużo się skacze i ląduje.

To sprawia, że kostki i stopy są narażone na urazy. Kiedy walczy się o mark (rywalizuje się z przeciwnikiem o złapanie długiego podania) może się zdarzyć że kolano lub stopa wyląduje na plecach bądź żebrach zawodnika który nie wyskoczył do piłki.

Skoki stwarzają również ryzyko urazu głowy. Kiedy gracz jest w powietrzu, łatwo przesunąć jego środek ciężkości, tak, że ląduje głową w kierunku ziemi. W takiej sytuacji często instynktownie osłania się głowę ramieniem, ryzykując uraz ramion, barków lub obojczyków.

Urazy głowy

Urazy głowy są rzadkie w futbolu australijskim, ale czasami się zdarzają, zwykle pod postacią małych rozcięć, lub sporadycznych wstrząśnień.

Mają one miejsce, ponieważ, piłka często ląduje na ziemi, a gracze, którzy ją podnoszą powinni pochylić się tak, żeby ich głowa była nad piłką i podnieść piłkę.

Dzięki temu, szybko przejmują kontrolę nad piłką, ale to stwarza ryzyko uderzenia ich w głowę przez przeciwnika.

AFL Europe regularnie organizuje szkolenia dotyczące postępowania w przypadku wstrząśnień, ucząc graczy, trenerów, sędziów i menedżerów, jak rozpoznać i postępować ze wstrząśnieniem, zarówno w krótkiej, jak i długiej perspektywie czasowej.

Przepisy chroniące przed kontuzjami

Przepisy AFL mają na celu przede wszystkim ochronę zdrowia zawodników.

Bezwzględnie zabroniona jest każda szarża powyżej barków. Każda taka szarża, nie ważne, czy umyślna, czy przypadkowa, jest karana.

Zawodnicy, którzy wykonają szarżę na innym zawodniku są karani rzutem wolnym dla tej osoby, jeżeli ramie szarżującego dotknie głowy lub szyi osoby szarżowanej. Jeśli ramię ześlizgnie się powyżej barku podczas szarży, wtedy również gracz jest karany.

Kiedy zawodnik schyla się, żeby podnieść piłkę, może zostać szarżowany, lub uderzany, ale również, tylko poniżej barków. Każdy kontakt powyżej barków skutkuje rzutem wolnym.

Poniższy obrazek skutkowałby rzutem wolnym, mimo że nie ma kontaktu z głową, ale ramię jest powyżej barku:

Kiedy dwaj gracze biegną w kierunku odbijającej się piłki, muszą uważać na kontuzje nóg.

Jeśli jeden z graczy zdecyduje się upaść na ziemię i wykonać wślizg zbliżając się do piłki, stwarza ryzyko dla nóg innego zawodnika. Wślizg jest karany rzutem wolnym.

Na następnym obrazku gracz po prawej otrzymałby rzut wolny, mimo że nie ma piłki:

Te przepisy nie mogą zapobiec wszystkim kontuzjom, ciągle obecny jest element ryzyka. Ale kiedy zawodnicy uczą się gry i zaczynają rozumieć, jak ważne jest wykonywanie szarży pomiędzy biodrami a barkami, zaczynają wyczuwać, jak powinno się zachowywać na boisku.

Tutaj widzimy poprawną szarżę

Najczęstsze urazy w AFL

Najczęstsze urazy w AFL, zarówno na poziomie profesjonalnym, jak i amatorskim dotyczą tkanek miękkich. Obejmuje to skręcone kolana, kostki, nadgarstki i ramiona, ale także nadwyrężone ścięgna podkolanowe i zwichnięte palce.

Nowi gracze są najbardziej narażeni na urazy, bo jeszcze nie rozumieją, jak wykonywać szarże, jak upadać oraz jak złapać tę piłkę o dziwnym kształcie, która kręci się w ich kierunku.

Zwiększa to ryzyko urazów dłoni i palców, wraz ze wzrostem doświadczenia urazy są coraz rzadsze.

Urazy kręgosłupa i szyi nie są częste.

Zdarzają się skaleczenia twarzy, albo złamane nosy, na skutek przypadkowych uderzeń łokciem, ale uszkodzenia zębów raczej się nie zdarzają, ponieważ większość graczy nosi ochraniacze na zęby.

Powszechne są nadwyrężenia ścięgien podkolanowych i łydek. Wynika to z tego, że w AFL biega się z pełną intensywnością.

Te nadwyrężenia mają zwykle miejsce, gdy zawodnik który nie jest przyzwyczajony do tego, stara się biegać na powyżej 80% swoich możliwości, szczególnie, jeśli nie jest prawidłowo rozgrzany, albo jest już zmęczony.

Środki ostrożności w Polsce

Menedżerowie i trenerzy są świadomi tego, jakie ryzyko stwarza gra w futbol australijski. Oto kilka z rzeczy, które są robione, żeby zminimalizować ryzyko.

Przygotowanie fizyczne

Urazy tkanek miękkich w postaci naciągnięć i bolesności mięśniowej są przyczyną najczęstszych kontuzji w AFL.

Im bardziej fizycznie sprawny i doświadczony się stajesz, tym mniejsze jest ryzyko zranienia siebie lub kontuzji.

 

View this post on Instagram

 

A post shared by AFL Polska (@aflpolska)

Zawodnicy, którzy przychodzą na treningi, bez doświadczenia w aktywności fizycznej są bardziej narażeni na kontuzje. Przygotowanie fizyczne w formie fitnessu, podnoszenia ciężarów, albo inne sporty, w połączeniu z regularnym treningiem pomagają znacznie zmniejszyć ryzyko kontuzji.

Prawidłowy trening

Trenerzy już od pierwszego treningu pokazują zawodnikom jak poprawnie szarżować innych zawodników, oraz jak upaść na ziemię kiedy jest się szarżowanym.

Kiedy zawodnicy czują się komfortowo, intensywność ćwiczeń wzrasta i zaczynają oswajać się z byciem szarżowanym przez gracza, którego nie widać i tym jak się wtedy zachować.

Zawodników uczy się jednocześnie, jak szarżować, jak chronić głowę, kiedy jest się szarżowanym i jak nie wyrządzić krzywdy przeciwnikowi.

Tejpowanie

Skakanie i zmiana kierunku stwarza zagrożenie dla kolan, kostek i innych stawów w dolnej części ciała.

Taśma sportowa to najlepszy sposób na zminimalizowanie ruchów stawów w kierunkach w których nie powinny mieć miejsca.

Rozgrzewka i wyciszenie

Nadwyrężenia i skręcenia zdarzają się, gdy zawodnicy nie są odpowiednio rozgrzani, a długotrwałe kontuzje i dłuższa odnowa są częstsze, kiedy po treningu nie ma segmentu wyciszenia (cooldown)

Przed treningami i meczami są przeprowadzane grupowe rozgrzewki, żeby przygotować ciało, a gracze rozciągają się i wyciszają po wysiłku, żeby przyspieszyć odnowę, a także uniknąć kontuzji podczas następnego meczu.

Podsumowanie

Futbol australijski jest znany z wysokiego poziomu kontaktu fizycznego. Ilość kontaktu i jego poziom sprawia, że niektórzy Polacy niechętnie rozpoczynają przygodę z tym sportem.

Popularne filmy na Youtube często skupiają się na “wielkich zderzeniach” i kontuzjach, sprawiając wrażenie, że kontuzje są częstsze niż w rzeczywistości, zniechęcając do gry.

Prawda jest taka, że element ryzyka istnieje we wszystkich sportach kontaktowych a futbol australijski nie jest bardziej niebezpieczny niż jakikolwiek inny kontaktowy sport.